E-Navigation

E-Navigation, ifadesinin Türkçeye çevrilmesi ile ilgili olarak salt bir ifade bulunmamakta ve konu ile ilgili tartışmalar sürmektedir. Bu yüzden, yazıda E-Navigation olarak bahsedeceğim.

IMO’nun tanımına göre E-Navigation, gemi ve kıyı istasyonlarının arasındaki bilgi ve veri alışverişinin elektronik olarak sağlanmasını, gemilerin emniyetli, güvenli seyir yapmalarını ve deniz çevresinin korunmasını amaçlayan konseptir.

Gemide seyir esnasında, insana olan ihtiyacı minimum seviyeye indirerek insan kaynaklı oluşabilecek kaza ve çatmaların önüne geçmeyi hedeflemektedir. Kıyı istasyonlarından gelen meteorolojik bilgileri kullanarak, seyir uyarılarının daha verimli şekilde değerlendirilmesini sağlayan bir konsept amaçlanmıştır. Bu sistemde, gemi – gemi arasındaki bilgi alışverişi sayesinde seyir güvenliği artırılırken, gemi – kara iletişimi ile VTS ve pilot istasyonları ile koordinasyon da arttırılmaktadır. Ayrıca liman ile kurulan iletişim sayesinde, ETA, yanaşma ve ayrılma durumlarının daha kesin zamanlar da olması sağlanabilmektedir. Kaza risklerini azaltıp, kaza sonucu oluşacak çevre felaketlerinin önüne geçilebilmesi hedeflenerek, verimli seyir hızı ve süresi ile yakıt tasarrufu sağlayarak, emisyon miktarlarının düşürülmesi öngörülmektedir.

Bu konsept kapsamında uluslararası alanda yapılan projeler bulunmaktadır.

ACCSEAS ( Accessibility for Shipping, Efficiency Advantages and Sustainability )

İngiltere, İrlanda, İsveç, Danimarka, Almanya, Hollanda ve Norveç’in ortak çalışması olan bu proje, Nisan 2012 – Mayıs 2015 tarihleri arasında yapılmıştır. Güvenlik ve çevre korumasının yanı sıra, E-Navigasyon kapsamında gemi ve kara arasındaki veri alışverişinin testleri de yapılmıştır.

Kuzey Denizi’nde artan trafik yoğunluğu, açık deniz platformları ve rüzgar çiftlikleri ( windfarmlar ) bölgede seyir tehlikeleri oluşturmaya başlamıştır. Taktik Rota Öneri Sistemi ve Rota Topoloji Modeli üzerinde çalışılmaktadır. Modeller, köprüüstü ekibi için destek amaçlı olup, seyir risklerini minimize edilmesi hedeflenmiştir. Gemiler ve gemi sahil istasyonları arasında veri paylaşımının sağlandığı Maritime Cloud (Denizcilik Bulutu ) üzerinde çalışmalar mevcuttur.

EFFICIENSEA

İsveç, Norveç, Finlandiya, Danimarka, Estonya ve Polonya’nın ortak çalışmasıdır. Baltık denizinde, seyir güvenliğini artırmak ve deniz kaynaklarını verimli kullanmak üzerine çalışılmalar yapılmıştır.

Günümüz modern gemilerinde, köprüüstünde vardiya zabitine veya kaptana bir çok bilgi gelmektedir. Fakat bu bilgiler belirli bir sistem içerisinde değildir. Çok fazla bilgi, köprüüstünde elde edilmesi gereken bilgiye ulaşmayı zorlaştırmakta ve kazalara neden olabilmektedir. Bu proje, E-Navigation konsepti kapsamında bilgilere kolayca erişim sağlayarak, ihtiyaç duyulan bilgilere göre filtreleme yapabilecek tek bir sistem geliştirmeyi amaçlamaktadır. Sürekli değişim ve gelişime açık, kullanıcı ihtiyacına göre şekillenebilecek organik bir sistem yapılması sağlanmıştır.

MONALISA 2.0

Baltık Denizi’ nde İsveç, Finlandiya ve Danimarka’nın ortak çalıştığı MONALISA 1.0 projesinin devamı niteliğindedir. MONALISA projesi, verimli, emniyetli ve çevre dostu olan bir deniz taşımacılığını amaçlamaktadır. Baltık Denizi’ nde hidrografik verilerin kalite ve doğruluklarının artırılmasıyla gemilerin rotalarının güvenliğine katkıda bulunmayı hedeflemektedir. Bu proje kapsamında genişletilerek, MONALISA 2.0 oluşturulmuştur.

Sea Traffic Management (Deniz Trafik Yönetimi) ve bilgi yönetimi, denizcilik sektörü için önemli sorun teşkil etmektedir. MONALISA 2.0, havacılık sektöründe kullanılan SESAR programından esinlenilerek, denizcilikteki bu sorunları çözmeyi hedeflemektedir.

STM, tüm operasyonel aşamalarında gemilerin emniyetli ve etkin çalışmasını sağlamak için gemi ve kıyı tabanlı işlevlerin (deniz trafik hizmetleri, denizcilik alan yönetimi ve deniz trafik akış yönetimi) toplanmasını içerir.

ARIADNA ( Maritime Volumetric Navigation System )

İspanya, Avusturya, İtalya, Türkiye, İsveç ve Almanya’nın ortak projesi olmakla birlikte, 2010-2013 yılları arasında devam etmiş, navigasyon alanında yeni bir konsept tasarlanması amaçlanmıştır.
Limanlar, nehirler, kanallar ve trafiğin yoğun olduğu yerlerde seyir güvenliğinin sağlanmasının yanı sıra, trafik ayrım hattının geliştirilmesi ve karaya oturma gibi tehlikleli durumların ortadan kaldırılmasını hedeflemektedir.

Yeni konsept kanallarını, limanları, dar su yollarını, trafiğin yoğun olduğu bölgelerdeki seyir uyarılarını ve çatışma önleme manevra desteğini sağlamakla birlikte, risk ve uyarı değerlendirmesini de sağlar.
ARIADNA projesi kapsamında, Hacimsel Navigasyon Sistemi (VNS) ile gemiler ve kara istasyonları arasında gemi bilgileri, karaktersitikleri ve pozisyonlarını, birbirleri arasında paylaşacak bir veri paylaşım ağı oluşturulması amaçlanmıştır.

MEHDP ( The Marine Electronic Highway Demonstration Project )

Malacca ve Singapur Boğazları’nda emniyetli, verimli ve çevreci seyir yapılması amaçlanmıştır. Endonezya, Malezya ve Singapur devletlerinin ortak çalışması ve denizcilik endüstrisinin desteği ile gelişme kaydedilmiştir. Dünya Bankası tarafından finansman desteği sağlanmıştır.

İlk olarak Singapur Boğazı’ nda radar temelli gemi takip sistemi kullanılıyordu. 1998 yılında Endonezya, Malezya ve Singapur tarafından bölgede zorunlu raporlama bölgesi kuruldu. Ancak, artan trafik yoğunluğundan dolayı raporlama yeterli olmamış ve bölgede kazalar yaşanmaya devam etmiştir. Sahil istasyonları vasıtası ile bilgi paylaşımı altyapısı kurularak, bölgede denizcilik hizmetlerinin geliştirilmesi, seyir emniyet ve güvenliğinin artırılması ve kıyı devletlerinin kıyı ve deniz kaynaklarının korunması hedeflemiştir.

Zorunlu trafik ayrım hattı, tehlikeli bölgelerle ilgili bilgi paylaşımı, minimum UKC değerleri, zorunlu gemi rapor bölgeleri ve yağ, yakıt sızıntısına müdahale prosedürleri proje kapsamda getirilen yeniliklerdir.

MUNIN (Maritime Unmanned Navigation Through Intelligence in Networks)

Bu projede, denizcilikte insansız seyir yapılmasını olanak sağlayan yapay zeka ağının üretimi ve geliştirilmesi üzerinde durulmuştur. Avrupa Komisyonunun finanse ettiği proje Almanya, Norveç, İsveç, İzlanda ve İrlanda’nın ortak çalışmasıdır. MUNIN projesi, gelecek nesil insansız gemilerin temelini atmaktadır.

Yeni nesil modüler kontrol sistemleri ve iletişim teknolojisi sayesinde, gemilerin gemi içerisinden ve gemi dışından takip edilmesi ve kontrol edilmesi üzerinde kuruldu. Günümüzde kullanılan yeni gemilerde, çatışma önleme sistemi, uydu ile konum belirleme ve iletişim kurma kullanılmaktadır. MUNIN projesine göre kızılötesi sistemlere dayalı yeni sensörler ile otonom gemi teknolojisi mümkündür. Proje, engeli tespit edip manevra yapabilmeyi mümkün kılacak sensörlerin yanı sıra, kesin konum elde etmeyi sağlayacak seyir sistemlerini geliştirmek üzerine de çalışmaktadır.

Rolls-Royce, drone geminin üretimi ve geliştirilmesi ile ilgili MUNIN araştırma projesine destek vermektedir. DNV GL ReVolt projesi de insansız gemi üzerindeki çalışmalara verilebilecek bir diğer örnektir.

Düzenleme: Rüya Hazar
Ekleyen: Ayşe Kırıcı